Llythyr Cylch Gwaith

Atodiad 1 – Blaenoriaethau i'w hystyried yn y cynllun gweithredol ar gyfer 2022-2023

Ymyriadau Blynyddoedd Cynnar

Er fy mod yn cydnabod na ellir ymestyn y gwaith mewn ysgolion cynradd i gyflawni wyneb yn wyneb, croesawaf y bwriad i ddechrau cefnogi ysgolion a disgyblion yn gynharach drwy gyflwyno mentrau addysg gyrfaoedd newydd ar gyfer ysgolion cynradd. Hoffwn weld manylion eich cynllun gweithredol ar gyfer 2022-2023 eleni yn nodi sut yr ydych yn bwriadu:

• Wythnosau Rhithiol Gyrfaoedd a Phrofiadau Byd Gwaith Rhieni: cyflwyniad i 
  Gyrfa Cymru
• Dysgu proffesiynol cyfunol ar gyfer athrawon ac adnoddau

Y Cwricwlwm yng Nghymru

Nod y Cwricwlwm i Gymru yw ennyn brwdfrydedd plant a phobl ifanc ynghylch dysgu. Mae pedwar diben y cwricwlwm wrth wraidd ein dyheadau ar gyfer pob dysgwr ifanc yng Nghymru. Mae Addysg Gyrfaoedd a Phrofiadau Cysylltiedig â Byd Gwaith (Gyrfaoedd a Phrofiadau Byd Gwaith) wedi cael ffocws go iawn o fewn y cwricwlwm ac mae angen i ysgolion gynllunio eu cwricwlwm i ganiatáu mwy o fynediad i ddysgwyr at wybodaeth am lwybrau gyrfa - a phrofiadau cysylltiedig â gwaith.

Croesawaf eich gwaith yn datblygu pecyn cymorth newydd i gefnogi ysgolion i gyflwyno Gyrfaoedd a Phrofiadau Byd Gwaith ar draws ysgolion. O fewn cynllun gweithredol 2022-2023, hoffwn weld amlinelliad o sut y byddwch yn cefnogi ysgolion i ddylunio eu cwricwlwm gyda Gyrfaoedd a Phrofiadau Byd Gwaith wedi’i ymgorffori ar draws y chwe Maes Dysgu a Phrofiad. Darparu cyfleoedd gwirioneddol ac ystyrlon i ddysgwyr ddatblygu eu gwybodaeth, eu sgiliau a’u dealltwriaeth wrth baratoi ar gyfer heriau a chyfleoedd dysgu pellach a’r byd gwaith sy’n esblygu’n barhaus.

Adnewyddu a Diwygio

Cyhoeddodd Llywodraeth Cymru y cynllun Adnewyddu a Diwygio ym mis Mehefin 2021, gan nodi ein blaenoriaethau a’n cynllun i gefnogi lles a dilyniant dysgwyr mewn ymateb i bandemig COVID-19. Roedd y cynllun yn nodi’r fframwaith a’r cyllid sydd ar gael i’n galluogi i weithio gyda’n partneriaid a’n rhanddeiliaid i gefnogi dysgwyr ac ymarferwyr mewn ymateb i’r pandemig. Byddwn yn disgwyl gweld Gyrfa Cymru yn gweithio’n agos gyda darparwyr addysg i sicrhau nad yw pobl ifanc yn cael eu gadael ar ôl o ganlyniad i’r pandemig.

Anghenion Dysgu Ychwanegol

Fel y gwyddoch, mae Deddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg (Cymru) Deddf 2018 (“y Ddeddf”) yn creu un system ddeddfwriaethol ar gyfer cefnogi plant a phobl ifanc rhwng 0 a 25 oed sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (“ADY”).

Mae’r system ADY newydd bellach wedi dechrau ei chyfnod gweithredu ar gyfer rhai carfannau o ddysgwyr oedran ysgol gorfodol. Tra bod y trefniadau ar gyfer dysgwyr ôl-16 yn cael eu setlo, gofynnaf i chi barhau i weithio gyda swyddogion a rhanddeiliaid allweddol i  sicrhau bod y cyfnod pontio o’r system bresennol yn rhedeg yn esmwyth a’ch bod yn parhau i gynnig cymorth priodol i bobl ifanc a’u teuluoedd.

Hyd nes y bydd y mesurau newydd yn eu lle yn llawn, gofynnaf i Gyrfa Cymru barhau i ddarparu cymorth i ddysgwyr sydd wedi eu nodi fel rhai sydd ag Anghenion Addysgol Arbennig ar draws pob Cyfnod Allweddol. Gofynnaf hefyd i Gyrfa Cymru barhau i roi cymorth i ddysgwyr ag Anghenion Dysgu ac Anableddau (LDD) o dan adran 140 o Ddeddf Dysgu a Sgiliau 2000, drwy barhau i lunio Cynlluniau Dysgu a Sgiliau a cheisiadau ar gyfer darpariaeth addysg bellach arbenigol ar gyfer dysgwyr cymwys nad ydynt yn cael eu cefnogi eto gan Ddeddf ADY.

Mewn rhai achosion, fel symud i addysg bellach neu fyw'n annibynnol, efallai y bydd angen dechrau cynllunio llwyddiannus o leiaf ddwy flynedd cyn y cyfnod pontio. Yn y sefyllfaoedd hyn, gall cymorth cynghorwyr gyrfa fod yn arbennig o werthfawr i’r plentyn neu’r person ifanc sy’n pontio a gofynnaf i Gyrfa Cymru barhau i ddarparu cymorth pontio gwell i’r rhai y credwch eu bod yn cyfiawnhau cymorth ychwanegol.

Dysgwyr a Addysgir yn y Cartref

Bydd Gyrfa Cymru yn gweithio’n agos gydag Awdurdodau Lleol i sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc sy’n cael ei addysgu yn y cartref yn cael y cyfle i dderbyn cyngor ac arweiniad gyrfa a fydd yn eu galluogi i gael mynediad at ystod o gyfleoedd dysgu anffurfiol ac achrededig i wella eu dysgu a’u lles. 

Bydd Gyrfa Cymru yn gweithio ar y cyd ac yn cydweithio â Gwasanaethau Ieuenctid a Chynghorwyr Gyrfa i sicrhau bod yr holl bobl ifanc sy’n dod o fewn cylch gorchwyl Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn gwbl ymwybodol o’r opsiynau a’r hawliau sydd ar gael iddynt. Bydd y cymorth cynllunio gyrfa yn helpu pobl ifanc i gydnabod perthnasedd eu hastudiaethau i’w gyrfaoedd a’u cyfleoedd bywyd yn y dyfodol, a bydd yn eu hannog i fyfyrio’n rheolaidd ar eu sgiliau, eu cryfderau a’u dyheadau. Felly dylai Gyrfa Cymru gymryd rhan weithredol yn y broses adolygu llwybrau.

Data disgyblion

Rwy'n disgwyl i chi wneud defnydd rhagweithiol o ddata cwsmeriaid, boed wedi'i dderbyn gan bartneriaid neu'n deillio o'ch cronfa ddata Atlas newydd, i hysbysu a chyfeirio eich cefnogaeth i gwsmeriaid ac i helpu mesur effaith eich cymorth.

Mae gan y data a roddwyd gennych i bartneriaid a rhanddeiliaid y potensial i lywio penderfyniadau ar sail tystiolaeth gan lunwyr polisi ar lefel genedlaethol a rhanbarthol a hoffwn weld y potensial i Gyrfa Cymru wasanaethu fel ‘canolfan ddata’ ar gyfer materion yn ymwneud â gyrfaoedd a ddatblygir ymhellach.

Pontio Llwyddiannus

Er bod y flwyddyn ddiwethaf hon wedi bod yn flwyddyn heriol i lawer, mae tystiolaeth yn dangos bod y pandemig yn effeithio’n anghymesur ar bobl ifanc. Mae eu cyfleoedd addysg, cyflogaeth a hyfforddiant wedi newid yn aruthrol, a bydd hyn yn cael effaith ar eu rhagolygon tymor byr a hirdymor. Rwy'n disgwyl gweld Gyrfa Cymru yn cefnogi pobl ifanc i:

• Symud i gyrchfan gadarnhaol barhaus pan fyddant yn gadael addysg (yn gysylltiedig â rôl barhaus y sefydliad wrth gyflawni’r Fframwaith Ymgysylltu a Datblygu Ieuenctid a’r Warant i Bobl Ifanc)
• Cael eu cefnogi ar adegau pontio allweddol i wneud penderfyniadau gwybodus
• Bod yn ymwybodol o’r cyfleoedd sydd ar gael iddynt
• Phontio’n esmwyth o addysg orfodol i addysg ôl-orfodol gyda’r wybodaeth, y cymorth a’r arweiniad priodol a diduedd sydd eu hangen arnynt

O fewn cynllun gweithredol Gyrfa Cymru, hoffwn weld sut y byddwch yn targedu’r rhai y bydd angen cymorth dwys arnynt a’r grwpiau difreintiedig hynny sy’n debygol o gael trafferth i bontio’n llwyddiannus. Yn unol â’n disgwyliadau a amlinellir o fewn Addysg yng Nghymru: Ein Cenhadaeth Genedlaethol, rwy’n disgwyl gweld Gyrfa Cymru yn darparu gwybodaeth, cyngor ac arweiniad gyrfaoedd annibynnol o ansawdd uchel i bobl ifanc i’w cynorthwyo nhw i wneud dewisiadau dysgu cadarn, datblygu eu cymwyseddau rheoli gyrfa a llwyddo yn y byd gwaith.

Cefnogi'r rhai Nad ydynt mewn Addysg, Gwaith na Hyfforddiant (NEET) rhwng 16-18 oed

Rwy’n disgwyl eich gweld yn parhau i gefnogi cwsmeriaid yn Haen 3 sydd â’r perygl mwyaf o ddod yn bobl nad ydynt mewn addysg, gwaith na hyfforddiant (NEET) neu’r rhai sy’n ei chael hi’n anodd pontio’n llwyddiannus rhwng gweithgareddau dysgu neu rhwng dysgu a gwaith. Gofynnaf i chi hefyd i barhau i weithio gydag awdurdodau lleol i fonitro cyrchfannau disgyblion ac adrodd arnynt a gweithio gyda’r Comisiwn Addysg Drydyddol ac Ymchwil unwaith y bydd wedi'i sefydlu i rannu data. Gofynnaf am gael gwybod am unrhyw rwystrau o ran derbyn data sy’n llesteirio eich gallu i gyflawni eich tasg gyhoeddus.

Diwygio Addysg a Hyfforddiant Ôl-Orfodol (PCET)

Cyflwynwyd y Bil Addysg Drydyddol ac Ymchwil (Cymru) ym mis Tachwedd 2021. Unwaith y daw i rym, bydd yn sefydlu Comisiwn Addysg Drydyddol ac Ymchwil (CTER), un stiward cenedlaethol ar gyfer sector addysg drydyddol ac ymchwil Cymru. Rydym yn disgwyl i Gyrfa Cymru gyfrannu’n llawn at drefniadau gweithredu CTER yn ystod 2022-2023 drwy eich cyfranogiad a’ch camau gweithredu ar grŵp rhanddeiliaid CTER.

Cydlynu cysylltiadau Addysg a Chyflogwyr

Gofynnaf i Gyrfa Cymru barhau i weithio gyda phartneriaid addysg i ddatblygu dulliau effeithiol o gysylltu â chyflogwyr. Dylai cwricwlwm yr ysgol alluogi dysgwyr i ennill profiadau sy'n gysylltiedig â gwaith a gyrfaoedd, gan ddatblygu gwybodaeth am ehangder y cyfleoedd sydd ar gael iddynt drwy gydol eu bywydau. Bydd cydweithio ag unigolion a chyflogwyr hefyd yn rhoi cyfleoedd i ddysgwyr ddysgu am waith, cyflogaeth a'r sgiliau sy'n cael eu gwerthfawrogi yn y gweithle.

Gall dysgwyr ddefnyddio'r wybodaeth a'r sgiliau a geir o gymryd rhan mewn profiadau cysylltiedig â'r gwaith i ddatblygu gweithgareddau menter llwyddiannus. Gall y rhain ddarparu profiad dysgu dilys sy'n eu helpu i ddatblygu fel cyfranwyr mentrus, creadigol, gan ffurfio cysylltiadau â byd gwaith a chodi eu dyheadau.

Gofynnaf hefyd i Gyrfa Cymru adeiladu ar gysylltiadau â chyflogwyr a busnesau lleol, a chefnogi i alluogi cyflogwyr i gysylltu’n uniongyrchol ag ysgolion a dysgwyr mewn ysgolion. Mae hyn yn arbennig o hanfodol i wireddu pedwar diben y Cwricwlwm i Gymru, ac i sicrhau bod dysgwyr yn datblygu’r sgiliau, y wybodaeth a’r profiadau sydd eu hangen ar gyfer eu gwaith a’u gyrfaoedd yn y dyfodol, ar draws sectorau presennol, ac mewn cyfleoedd cyflogaeth newydd ac arloesol yn y dyfodol.

Felly, hoffwn weld Cynllun Gweithredol Gyrfa Cymru yn amlinellu sut rydych chi’n bwriadu ymgysylltu â chyflogwyr a chefnogi datblygiad cysylltiadau cryf â dysgu, i gefnogi’r nod hwn o’r Cwricwlwm i Gymru. Byddwn hefyd yn gofyn i Gyrfa Cymru edrych ar gyfleoedd i gydweithio â phartneriaid i osgoi dyblygu a darparu dulliau cyson o ymgysylltu â chyflogwyr o fentrau a ariennir o dan brosiectau Tech Valley a chronfeydd ffyniant a rennir a bargeinion y Ddinas-ranbarth.

Entrepreneuriaeth Ieuenctid

Yn y Cynllun Gweithredu Economaidd, mae ymrwymiad i ddatblygu diwylliant entrepreneuraidd yng Nghymru a chefnogi pobl ifanc i fod yn hunangyflogedig fel rhan o’r Warant Pobl Ifanc. Mae'r ymrwymiad hwn yn gofyn am well cydweithio rhwng rhanddeiliaid o'r byd academaidd, y llywodraeth, entrepreneuriaid, cyllid a chorfforaethau. Rwyf, felly, yn disgwyl i’ch cynllun gweithredol nodi’n glir sut y byddwch yn gweithio gyda Syniadau Mawr Cymru, sy’n rhan o Fusnes Cymru, gan ddefnyddio ymgysylltu â chyflogwyr a digwyddiadau eraill i gefnogi pobl ifanc i ddeall yr ystod eang o gyfleoedd sydd ar gael iddynt yn y dyfodol.

Y Gymraeg

Rwy’n disgwyl i Gyrfa Cymru gyfrannu ac ymateb i nod Llywodraeth Cymru o sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050 ar draws ei swyddogaethau yn ogystal â chefnogi’r gwaith o gyflawni Cynllun Gweithredu Addysg Bellach a Phrentisiaethau cyfrwng Cymraeg y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.