Opsiynau eich plentyn ar ôl gadael yr ysgol

Os bydd pobl ifanc yn awyddus i ddechrau gweithio cyn gynted ag y byddant yn gadael yr ysgol, gallent wneud hynny mewn nifer o wahanol ffyrdd.

Cyflogaeth â chefnogaeth

Mae nifer o asiantaethau cyflogaeth â chefnogaeth ar hyd a lled Cymru. Maen nhw’n helpu pobl ifanc ag anghenion dysgu ychwanegol i ddod o hyd i waith a’i gadw. Gallent gynnig cymorth gyda cheisiadau, cefnogi person ifanc i ddysgu sut i deithio i’r gwaith a bydd rhai hefyd yn cynnig hyfforddwr gwaith. Mae’r hyfforddwr gwaith yn gweithio ochr yn ochr â pherson ifanc i’w helpu i ymgyfarwyddo â’r tasgau.

ELITE - De, Canolbarth a Gorllewin Cymru (dolen Saesneg yn unig)

Agoriad - Gogledd Cymru

Engage to Change

Cyflogaeth agored

Gallai pobl ifanc wneud cais am swyddi gwag sy’n cael eu hysbysebu ar-lein, yn y wasg neu drwy sefydliadau fel y Ganolfan Byd Gwaith neu Gyrfa Cymru. Mae staff Gyrfa Cymru  yn gallu darparu cymorth i bobl ifanc sy’n chwilio am waith. Gallai hyn gynnwys lle i chwilio am swyddi gwag, sut i gwblhau ffurflenni cais neu CV a chyngor a gwybodaeth am sgiliau cyfweliad.

Os oes gan eich plentyn anabledd, mae’n bosibl y gall wneud cais i’r cynllun Mynediad at Waith i gael cymorth neu offer.  

Mae llawer o bobl ifanc yn mynd i’r coleg ar ôl gadael yr ysgol. Mae colegau yn cynnig ystod a lefel eang o gyrsiau academaidd a galwedigaethol. Gall colegau ddarparu cymorth ychwanegol i fyfyrwyr ag anghenion dysgu ychwanegol, i’w helpu i gael y budd mwyaf o’u cwrs. Mae’r cymorth hwn yn seiliedig ar anghenion person ond gallai gynnwys cynorthwywyr personol, help gyda sgiliau sylfaenol megis Mathemateg a Chymraeg/Saesneg, cymorth mewn arholiadau, offer, cymerwr nodiadau, cyfathrebwyr neu ddarparu gwaith mewn Braille neu brint bras.

Mae colegau hefyd yn cynnig cyrsiau sydd wedi’u cynllunio ar gyfer myfyrwyr sydd angen cymorth i ddatblygu eu sgiliau a’u syniadau gyrfa. Mae’r cyrsiau hyn yn amrywio ond yn aml mae myfyrwyr yn cael eu haddysgu mewn dosbarthiadau bach ac mae’r rhaglenni astudio wedi’u teilwra i ddiwallu anghenion y person ifanc. Yn gyffredinol, mae’r cyrsiau hyn yn ceisio paratoi pobl ifanc ar gyfer bywyd fel oedolion drwy gynnig rhagflas galwedigaethol, cyfle i ennill cymwysterau, gwella sgiliau Mathemateg a Chymraeg/Saesneg a chyfathrebu. Mae rhai myfyrwyr yn dechrau gyda’r math hwn o gwrs ac yna maen nhw’n symud ymlaen i gwrs prif ffrwd.

Mae cyrsiau amser llawn a rhan-amser ar gael yn y coleg.  Mae cyrsiau amser llawn colegau fel arfer yn 3-4 diwrnod yr wythnos.

Os na fydd colegau lleol yn gallu cyrraedd anghenion dysgu ychwanegol eich plentyn, gallai ystyried darpariaeth coleg arbenigol.  Mae colegau arbenigol ar gael sy’n cynnig lleoliadau dydd a phreswyl ar hyd a lled Cymru a Lloegr.

Mae'r broses ar gyfer gwneud penderfyniadau am ariannu lleoliadau coleg arbenigol yn newid. O dan y Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg newydd, yr awdurdod lleol fydd yn penderfynu a oes angen lleoliad coleg arbenigol ai peidio ar gyfer person ifanc. Mae’r Ddeddf yn cael ei rhoi ar waith dros nifer o flynyddoedd ac mae’n effeithio ar y broses ymgeisio am arian yn y ffordd ganlynol:

Pan fydd y penderfyniad yn cael ei wneud gan Lywodraeth Cymru yna bydd y Cynghorydd Gyrfa yn gwneud y cais am gyllid. Ceir gwybodaeth am y broses hon ar Sicrhau addysg ôl-16 i bobl ag anawsterau dysgu: canllawiau ar gyfer Gyrfa Cymru ar wefan Llywodraeth Cymru.

Pan fydd yr awdurdod lleol yn gwneud y penderfyniad, byddent yn gallu darparu’r broses y mae’n ei dilyn i wneud penderfyniad. Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar gyfer awdurdodau lleol i’w gweld ar Deddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a'r Tribiwnlys Addysg (Cymru) 2018: canllawiau i awdurdodau lleol ar drefniadau dros dro ar gyllid ar gyfer lleoliadau arbenigol anghenion dysgu ychwanegol (ADY) ôl-16 ar wefan Llywodraeth Cymru.

Os oes gan berson ifanc ddiddordeb mewn gweithio ond naill ai ddim yn barod i ddechrau cyflogaeth neu angen profiad gwaith, gall ymuno â rhaglen Twf Swyddi Cymru+. Mae hyn yn cynnig cyfle i bobl ifanc ennill sgiliau sy’n seiliedig ar waith a chymwysterau mewn canolfan hyfforddi neu gyda chyflogwr lleol. Gallant hefyd gael profiad gwaith gwerthfawr ac efallai hyd yn oed swydd â thâl mewn rhai achosion.

Mae tair lefel wahanol o hyfforddiant ar gael i bobl ifanc ar Twf Swyddi Cymru+:

• Ymgysylltu – mae’r rhaglen hon yn rhoi’r cyfle i bobl ifanc ddatblygu eu sgiliau, gweithio ar eu Mathemateg a’u Saesneg ac adeiladu eu hyder a’u cyfathrebu. Tra ar y lefel ymgysylltu gallant hefyd gael rhagflas galwedigaethol ac o bosib cael profiad o'r gweithle gyda chyflogwr
• Datblygu – os yw person ifanc yn barod am leoliad gwaith ac yn gwybod pa fath o waith yr hoffai ei wneud, gall ddechrau gweithio tuag at Gymhwyster Galwedigaethol Cenedlaethol (NVQ) ar Lefel 1
• Cyflogaeth - os yw person ifanc yn barod am waith, gall gael cymorth i wneud cais am leoliad swydd â thâl ar Twf Swyddi Cymru+

Gall pobl ifanc ag anghenion dysgu ychwanegol gael cymorth i'w galluogi i gwblhau eu hyfforddiant. Byddai’r anghenion hyn yn cael eu cytuno gyda’r Cynghorydd Gyrfa a fyddai wedyn yn rhannu’r wybodaeth hon gyda’r darparwr hyfforddiant.

Mae prentisiaethau yn ffordd o gael profiad gwaith, cyflog ac ennill cymwysterau. Mae gwahanol lefelau o brentisiaethau ar gael, o Brentisiaeth Sylfaen lle bydd pobl yn gweithio tuag at gymhwyster lefel 2 i brentisiaethau lefel gradd.

Gwybod mwy am Brentisiaethau Cynhwysol: Cynllun Gweithredu ar Anabledd ar gyfer Prentisiaethau 2018-2021.

Chwilio am brentisiaethau ar Gwasanaeth Paru Prentisiaethau.

Os bydd person ifanc yn awyddus i weithio ond nad yw’n barod eto am waith â thâl, gallai wneud gwaith gwirfoddol. Mae hyn yn gallu ei helpu i ddatblygu sgiliau a hyder yn ogystal â darparu profiad gwaith defnyddiol. Mae gwirfoddolwyr yn cymryd rhan mewn prosiectau a gweithgareddau o bob math.  Gall yr amser y bydd unigolyn yn gwirfoddoli amrywio o gyfranogiad unigol i ymrwymiad rheolaidd o amser bob wythnos.

Cewch wybod mwy am wirfoddoli ar Gwirfoddoli Cymru a Volunteering Matters (dolen Saesneg yn unig).
 

I rai pobl ifanc, mae’n bosibl mai gwasanaethau dydd fydd yr opsiwn mwyaf priodol. Adran gwasanaethau cymdeithasol awdurdodau lleol neu sefydliadau gwirfoddol sy’n darparu gwasanaethau dydd. Mae nifer o opsiynau ar gael, yn dibynnu ar beth sydd ar gael yn yr ardal leol, ond fel arfer gallai’r rhain gynnwys:

• Sgiliau byw o ddydd i ddydd
• Gweithgareddau hamdden
• Hyfforddiant galwedigaethol
• Prosiectau cymdeithasol a gwirfoddol
• Cysylltiadau â cholegau 
• Profiad gwaith

Mae’r gwasanaethau cymdeithasol yn asesu anghenion person ifanc ac yn trafod yr opsiynau sydd ar gael. Os ydych yn awyddus i ymchwilio i’r opsiwn hwn, byddai angen i chi drafod hyn gyda’ch gweithiwr cymdeithasol neu gallwch gysylltu â’ch adran gwasanaethau cymdeithasol leol.